Beck anksiyete ölçeği türkçe geçerlilik çalışması var mı?

Beck Anksiyete Ölçeği'nin Türkçe versiyonu, 1998 yılında yapılan temel bir uyarlama çalışması ile bilimsel olarak standardize edilmiştir. Yüksek iç tutarlılık, faktör yapısı ve diğer ölçeklerle uyum gibi psikometrik özellikleri kanıtlanmış olan bu ölçek, klinik ve araştırma ortamlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.

12 Aralık 2025

Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışmaları


Evet, Beck Anksiyete Ölçeği'nin (Beck Anxiety Inventory - BAI) Türkçe formu için kapsamlı geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları mevcuttur. Ölçek, Türk popülasyonuna uyarlanmış ve klinik ile araştırma alanlarında yaygın olarak kullanılan geçerli bir araçtır.

Ana Uyarlama Çalışması

Ölçeğin Türkçeye standardize edilmesi, kredibilitesi yüksek bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. En temel ve sıklıkla atıf yapılan çalışma:
  • Çalışma: "Beck Anksiyete Ölçeği'nin Geçerlik ve Güvenilirliği" (Ulusoy, M., Şahin, N. H., & Erkmen, H., 1998). Bu çalışma,Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterlydergisinde yayımlanmıştır.

Bu Çalışmanın Bulguları:

  • Güvenilirlik: Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı (Cronbach's alpha) oldukça yüksek bulunmuştur (α=0.93). Bu, ölçeğin maddelerinin tutarlı bir şekilde aynı yapıyı (anksiyeteyi) ölçtüğünü göstermektedir.
  • Geçerlilik:
    • Yapı Geçerliliği: Faktör analizi sonuçları, ölçeğin orijinaline benzer şekilde, temel olarak "subjektif anksiyete" ve "somatik anksiyete" olmak üzere iki ana faktörden oluştuğunu ortaya koymuştur.
    • Ayırt Edici Geçerlilik: Anksiyete bozukluğu tanısı alan bireylerin puanları, sağlıklı kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Bu, ölçeğin klinik anksiyeteyi tespit edebildiğini göstermektedir.
    • Uyum Geçerliliği: BAÖ Türkçe formunun puanları ile Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI) puanları arasında pozitif ve anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Bu, benzer yapıları ölçen diğer bir araçla uyum içinde olduğunu destekler.

Diğer Doğrulayıcı Çalışmalar

1998'deki bu temel uyarlamanın ardından, ölçeğin geçerliliği ve güvenirliği farklı örneklem gruplarında da test edilmiş ve doğrulanmıştır:
  • Farklı hasta gruplarında (örneğin, panik bozukluk, genel anksiyete bozukluğu),
  • Ergen ve yetişkin popülasyonlarda,
  • Tıbbi hastalığı olan bireylerde (örneğin, kardiyak hastalarda) yapılan çalışmalar, ölçeğin Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin sağlam olduğunu tekrar göstermiştir.

Ölçeğin Yapısı ve Kullanımı

Beck Anksiyete Ölçeği, bireyin son bir hafta içinde yaşadığı anksiyete belirtilerinin sıklığını değerlendiren 21 maddelik bir kendini değerlendirme ölçeğidir. Her madde 0'dan 3'e kadar puanlanır (0=Hiç, 3=Şiddetli). Toplam puan anksiyete şiddetini gösterir:
  • 0-7: Minimal düzey
  • 8-15: Hafif düzey
  • 16-25: Orta düzey
  • 26-63: Şiddetli düzey

Önemli Uyarılar

  • Bu ölçek bir tanı aracı değildir. Yalnızca anksiyete belirtilerinin şiddeti hakkında fikir verir. Kesin tanı için klinik bir değerlendirme şarttır.
  • Ölçeğin uygulanması ve yorumlanması, konu hakkında eğitim almış sağlık profesyonelleri (psikiyatristler, klinik psikologlar) tarafından yapılmalıdır.
  • Ölçek, somatik hastalıkların belirtileri ile anksiyete belirtilerini karıştırabileceğinden (örn., nefes darlığı, kalp çarpıntısı), fiziksel bir rahatsızlığı olan bireylerde dikkatli yorumlanmalıdır.

Sonuç

Beck Anksiyete Ölçeği'nin Türkçe formu, 1998 yılında yapılan bilimsel uyarlama çalışması ve sonrasında gerçekleştirilen çok sayıda araştırma ile geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu kanıtlamıştır. Türkiye'de hem klinik pratikte hem de bilimsel araştırmalarda anksiyete şiddetini değerlendirmek için sıklıkla ve güvenle kullanılmaktadır. Kullanım için ilgili literatürdeki orijinal makalelere ve standardize edilmiş uygulama materyallerine başvurulması önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;