Okul anksiyetesi nasıl yenilir?

Okul hayatının getirdiği yoğun kaygı ve endişe hali, birçok öğrencinin akademik ve sosyal işlevselliğini olumsuz etkileyebilir. Bu durumun belirtileri, nedenleri ve onunla başa çıkmak için hem öğrencilere hem de yetişkinlere rehber olabilecek pratik yöntemler üzerine kapsamlı bir bakış sunuluyor.

12 Aralık 2025

Okul Anksiyetesi Nedir?


Okul anksiyetesi, öğrencilerde okulla ilgili durumlar (dersler, sınavlar, sosyal ilişkiler, performans beklentileri) karşısında ortaya çıkan yoğun kaygı, endişe ve korku halidir. Bu duygu, öğrencinin okula gitmek istememesi, okulda konsantre olamaması, fiziksel şikayetler (karın ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı) yaşaması ve akademik-sosyal hayatının olumsuz etkilenmesiyle kendini gösterir. Geçici bir stres değil, günlük işlevselliği bozan bir durum olarak ele alınmalıdır.

Okul Anksiyetesinin Belirtileri Nelerdir?


  • Okula gitmek istememe veya okuldan kaçma isteği.
  • Sınavlar, sunumlar veya sosyal etkileşimler hakkında sürekli ve aşırı endişe.
  • Uyku düzeninde bozulma (uyuyamama veya aşırı uyuma).
  • İştah değişiklikleri.
  • Okul saatlerinde ortaya çıkan baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı, titreme, terleme gibi fiziksel belirtiler.
  • Konsantrasyon güçlüğü ve ders başarısında düşüş.
  • Arkadaşlardan veya sosyal aktivitelerden uzaklaşma.
  • Kendine güvende azalma ve sürekli "ya başarısız olursam" düşüncesi.

Okul Anksiyetesi Neden Oluşur?


  • Akademik Baskı: Yüksek başarı beklentisi, sınav kaygısı, ders yükü.
  • Sosyal Kaygı: Arkadaş edinme, zorbalığa maruz kalma, grup içinde konuşma korkusu.
  • Değişiklikler: Okul değiştirme, yeni bir sınıfa geçme, öğretmen değişikliği.
  • Ailevi Faktörler: Aile içi sorunlar, ebeveynlerin mükemmeliyetçi tutumu, kardeş kıskançlığı.
  • Mükemmeliyetçi Kişilik Yapısı: Hata yapmaktan aşırı korkma.
  • Dikkat Eksikliği, Öğrenme Güçlüğü gibi Tanılar: Okulda yaşanan zorlukların kaygıyı tetiklemesi.

Okul Anksiyetesi ile Başa Çıkma ve Yenme Yolları

1. Duyguları Kabul Edin ve İfade Edin

Kaygıyı bastırmak yerine, onu tanımlayın. Öğrenci, "Şu anda çok kaygılı hissediyorum çünkü yarınki sınav beni korkutuyor" gibi cümleler kurarak duygusunu adlandırabilir. Duygularını yazmak veya çizmek de rahatlatıcı olabilir.

2. Nefes ve Gevşeme Egzersizlerini Öğrenin

Kaygı anında nefes alışverişi hızlanır. Derin ve yavaş diyafram nefesleri (4 saniye nefes al, 7 saniye tut, 8 saniyede ver) kalp atışını yavaşlatıp sakinleşmeyi sağlar. Ayrıca, kas gevşetme egzersizleri de gerginliği azaltır.

3. Olumsuz Düşünceleri Sorgulayın

Zihinde dönen "Her şey berbat olacak", "Kesin sınıfta rezil olacağım" gibi düşünceler gerçeği yansıtmayabilir. Bu düşüncelerin kanıtlarını ve aksini sorgulamak, daha gerçekçi bir bakış açısı geliştirmeye yardım eder.

4. Küçük, Yönetilebilir Adımlar Atın

Görevleri küçük parçalara bölmek bunaltıcı hissi azaltır. Örneğin, büyük bir proje yerine, önce araştırma yapmak, sonra taslak çıkarmak gibi adımlar planlanabilir. Sosyal kaygı için, önce bir kişiyle selamlaşmak, sonra kısa sohbet başlatmak gibi küçük hedefler konulabilir.

5. Düzenli Bir Rutin Oluşturun

Uyku, yemek, ders çalışma ve dinlenme saatlerinin belirli bir düzende olması, belirsizliği ve kaygıyı azaltır. Yeterli uyku ve dengeli beslenme ruh halini doğrudan etkiler.

6. Sosyal Desteği Artırın

  • Aile İçi İletişim: Ebeveynlerin yargılamadan dinlemesi, eleştirmek yerine anlamaya çalışması çok önemlidir. "Bu konuda senin için ne yapabilirim?" sorusu güven verir.
  • Okul Desteği: Okul rehber öğretmeni/psikolojik danışmanı ile görüşmek, sınıf öğretmeninden veya okul yönetiminden destek almak çözümün bir parçası olabilir.
  • Arkadaşlıklar: Güvenilen bir arkadaşla duyguları paylaşmak yalnızlık hissini hafifletir.

7. Fiziksel Aktivite ve Hobiler

Düzenli egzersiz, vücuttaki stres hormonlarını azaltır ve mutluluk hormonu salgılatır. Sevdiği bir hobiye (müzik, resim, spor) zaman ayırmak, zihni okul kaygısından uzaklaştırarak iyi hissettirir.

8. Profesyonel Yardım Almaktan Çekinmeyin

Eğer kaygı, öğrencinin günlük hayatını sürdürmesini ciddi şekilde engelliyorsa, bir çocuk/ergen psikiyatristi veya psikoloğundan destek almak en doğru adımdır. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi yöntemler okul anksiyetesiyle baş etmede oldukça etkilidir.

Ebeveynlere ve Öğretmenlere Öneriler

  • Anlayışlı Olun: "Boş ver", "Takma kafana" demek yerine, duygularını ciddiye alın.
  • Baskı Yapmayın: Mükemmeliyetçi beklentiler kaygıyı körükler. Çabayı takdir edin.
  • İşbirliği Yapın: Aile, okul ve uzman arasında sağlıklı bir iletişim kurun.
  • Model Olun: Sizin stresle nasıl başa çıktığınızı görmek, çocuk için yol gösterici olacaktır.

Sonuç

Okul anksiyetesi yenilebilir bir durumdur. Önemli olan, sorunu görmezden gelmek yerine, anlamak ve uygun baş etme stratejilerini geliştirmek veya destek almaktır. Sabır, anlayış ve doğru yaklaşımla öğrenci, okul hayatını daha keyifli ve başarılı bir şekilde sürdürebilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;