Anksiyete baş dönmesine neden olur mu?

Anksiyete sırasında yaşanan baş dönmesi, vücudun strese verdiği doğal bir tepkinin parçasıdır. Bu durum, nefes alışkanlıklarındaki değişimlerden sinir sistemi tepkilerine kadar çeşitli fizyolojik mekanizmalarla açıklanabilir. Semptomları anlamak ve etkili başa çıkma yöntemleri geliştirmek, günlük yaşamda dengeyi yeniden kazanmaya yardımcı olur.

12 Aralık 2025

Anksiyete ve Baş Dönmesi: Nedenleri, Mekanizmaları ve Başa Çıkma Yolları


Evet, anksiyete (kaygı bozukluğu) baş dönmesine neden olabilir ve bu oldukça yaygın bir semptomdur. Baş dönmesi, özellikle panik ataklar sırasında veya yoğun kaygı anlarında sıkça görülür. Bu durum, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisinin doğal bir parçasıdır.

Anksiyetenin Baş Dönmesine Nasıl Yol Açtığı:

  • Hiperventilasyon (Hızlı ve Derin Nefes Alma): Anksiyete sırasında nefes alışverişi hızlanır ve derinleşir. Bu, kandaki karbondioksit seviyesinin düşmesine neden olur. Karbondioksit seviyesindeki bu düşüş, beyne giden kan akışını azaltabilir ve kan damarlarını daraltabilir, bu da baş dönmesi, sersemlik, uyuşukluk ve bazen bayılma hissine yol açar.
  • Otonom Sinir Sistemi Tepkisi: Kaygı, vücudu tehdit altında hissettirerek sempatik sinir sistemini (savaş/kaç) harekete geçirir. Bu, kalp atış hızının artması, kas gerilimi ve kan basıncı değişiklikleri gibi fizyolojik değişikliklere neden olur. Bu hızlı değişimler, dengeyi sağlayan iç kulak sistemini (vestibüler sistem) ve genel dolaşımı etkileyerek baş dönmesi hissini tetikleyebilir.
  • Kas Gerginliği: Özellikle boyun ve omuz kaslarındaki kronik gerginlik, baş dönmesine katkıda bulunabilir. Gerilmiş kaslar, boyundaki sinirlere ve kan damarlarına baskı yaparak beyne giden kan akışını veya sinyal iletimini etkileyebilir.
  • Odaklanma ve Dikkat Sorunları: Yoğun kaygı, kişinin çevresine odaklanmasını zorlaştırır. Bu, özellikle hareket halindeyken veya kalabalık ortamlarda bir sersemlik veya dengesizlik hissi yaratabilir.
  • Psikosomatik Etki: Zihin ve beden arasındaki güçlü bağ nedeniyle, zihinsel stres doğrudan fiziksel semptomlar olarak ortaya çıkabilir. Baş dönmesi, bu semptomlardan biridir.

Hangi Tür Baş Dönmesi Hissedilir?


Anksiyeteye bağlı baş dönmesi genellikle şu şekilde tarif edilir:
  • Sersemlik, sanki bayılacakmış gibi hissetmek (presenkop)
  • Kafada boşluk veya hafiflik hissi
  • Dengesizlik, yürürken sallanma hissi
  • Bulutların üzerinde yürüyormuş gibi hissetmek
  • Nadiren, oda dönüyormuş gibi gerçek bir vertigo hissi (bu durumda altta yatan bir iç kulak problemi de araştırılmalıdır)

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?


Baş dönmesi her zaman anksiyeteye bağlı olmayabilir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora (ilk olarak aile hekimi, kulak burun boğaz uzmanı veya nörolog) görünmek önemlidir:
  • İlk kez şiddetli baş dönmesi yaşıyorsanız
  • Baş dönmesine şiddetli baş ağrısı, çift görme, konuşma güçlüğü, kol veya bacakta uyuşma/güçsüzlük eşlik ediyorsa (bu belirtiler inme işareti olabilir)
  • Düşme veya bayılma ile sonuçlanıyorsa
  • Giderek kötüleşiyorsa veya uzun süre devam ediyorsa
  • İlaç kullanımıyla bağlantılı olabileceğini düşünüyorsanız
  • Kulak çınlaması, işitme kaybı veya kulakta dolgunluk hissi varsa

Başa Çıkma ve Yönetme Stratejileri:

  • Nefes Egzersizleri: Hiperventilasyonu durdurmak için en etkili yöntemdir. Yavaş, derin ve kontrollü diyafram nefesleri almak (4 saniye nefes al, 7 saniye tut, 8 saniyede yavaşça ver) karbondioksit seviyesini dengeleyerek semptomları hızla hafifletebilir.
  • Topraklama Teknikleri: Anksiyete ve baş dönmesi hissi arttığında, beş duyunuza odaklanın. Çevrenizde gördüğünüz 5 şeyi, dokunduğunuz 4 şeyi, duyduğunuz 3 sesi, kokladığınız 2 şeyi ve tadabildiğiniz 1 şeyi fark edin. Bu, zihni sakinleştirir.
  • Kademeli Maruz Bırakma: Baş dönmesine neden olan durumlardan (kalabalık AVM'ler, yüksek yerler gibi) tamamen kaçınmak sorunu kronikleştirebilir. Bir terapist eşliğinde, bu durumlara kademeli olarak ve güvenli bir şekilde maruz kalmak, korkunun üstesinden gelmeye yardımcı olur.
  • Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Düzenli uyku, dengeli beslenme, kafein ve alkolü sınırlama, düzenli egzersiz (yürüyüş, yoga, yüzme) genel anksiyete seviyesini düşürerek semptomları azaltır.
  • Profesyonel Yardım: Anksiyete ve buna bağlı fiziksel semptomlar hayat kalitenizi ciddi şekilde etkiliyorsa, bir psikiyatrist veya psikologdan destek almak çok önemlidir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), anksiyete ve baş dönmesi döngüsünü kırmada oldukça etkilidir. Gerekli görüldüğünde, doktor kontrolünde ilaç tedavisi de önerilebilir.

Özetle: Anksiyete ile baş dönmesi arasında güçlü bir fizyolojik bağ vardır. Bu semptom korkutucu olsa da, genellikle tehlikeli değildir ve doğru stratejilerle yönetilebilir. Semptomların altında yatan başka bir fiziksel neden olmadığından emin olmak için bir doktora danışmak ve anksiyetenin kendisini tedavi etmeye odaklanmak, kalıcı rahatlama sağlamanın en etkili yoludur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;