Anksiyete hemşirelik tanısı nasıl belirlenir?

Hemşirelik bakımında anksiyetenin doğru tanımlanması, bireye özgü ve etkili müdahalelerin planlanmasının temelini oluşturur. Bu süreç, kapsamlı bir değerlendirmeden başlayarak verilerin analizini, NANDA-I formatında tanı beyanının oluşturulmasını ve ayırıcı tanıların gözden geçirilmesini içeren sistematik bir yaklaşım gerektirir.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Anksiyete Hemşirelik Tanısının Belirlenmesi: Kapsamlı Bir Rehber

Anksiyete, hemşirelik bakımında sıklıkla karşılaşılan ve bireyin fiziksel, duygusal ve sosyal iyilik halini önemli ölçüde etkileyen bir durumdur. Hemşirelik tanısı olarak "Anksiyete", NANDA-I (North American Nursing Diagnosis Association International) terminolojisinde resmi bir tanıdır. Bu tanının doğru bir şekilde belirlenmesi, etkili ve bireye özgü bir bakım planının geliştirilmesinin temelini oluşturur. İşte anksiyete hemşirelik tanısının nasıl belirlendiğine dair adım adım bir süreç:

1. Kapsamlı ve Sistemik Değerlendirme

Tanı koymanın ilk ve en kritik aşaması, bireyin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme şunları içerir:

Subjektif Veriler (Bireyin İfadeleri): "Çok endişeliyim", "Kalbim yerinden fırlayacakmış gibi hissediyorum", "Sürekli kötü bir şey olacak korkusu içindeyim", "Kontrolümü kaybedeceğimden korkuyorum" gibi ifadeler dinlenir. Endişenin kaynağı, şiddeti, süresi ve baş etme yöntemleri sorgulanır.
Objektif Veriler (Gözlemlenebilir Bulgular):
Fizyolojik Belirtiler:Taşikardi, çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, hiperventilasyon, ağız kuruluğu, baş dönmesi, kas gerginliği, huzursuzluk, uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri.
Duygusal/Davranışsal Belirtiler:Sinirlilik, gerginlik, konsantrasyon güçlüğü, aşırı tetikte olma hali, kararsızlık, sosyal içe çekilme, ajitasyon, ağlama.
Bilişsel Belirtiler:Olumsuz düşünceler, "felaketleştirme", odaklanamama, unutkanlık.

2. Verilerin Analizi ve İlişkilendirilmesi

Toplanan subjektif ve objektif veriler bir araya getirilir ve analiz edilir. Örneğin, "kalbim hızlı çarpıyor" ifadesi (subjektif) ile taşikardi ve terlemenin (objektif) birlikte görülmesi anksiyetenin fizyolojik bileşenini destekler. Hemşire, bu belirti ve bulguların altında yatan fizyolojik bir neden (örn: hipertiroidi, hipoglisemi) olup olmadığını ayırt etmek için değerlendirme yapar.

3. NANDA-I Tanı Beyanının Oluşturulması

Veriler analiz edildikten sonra, NANDA-I formatında bir hemşirelik tanısı yazılır. Anksiyete tanısı genellikle şu şekilde ifade edilir:

"Anksiyete [Hafif/Orta/Şiddetli/Panik düzeyinde], [Bireyin ifadesine göre belirsizlik durumu veya spesifik stresör (örn: ameliyat olma, sınav kaygısı)] ile ilişkili olarak. "

Örnek Tanı Beyanları:

"Anksiyete (Orta düzeyde), yarınki ameliyatın sonucuna ilişkin belirsizlik ile ilişkili olarak. "
"Anksiyete (Şiddetli düzeyde), finansal problemlere bağlı olarak. "
"Anksiyete (Panik düzeyinde), kalp çarpıntısı ve nefes darlığı ile ilişkili olarak. "

4. Tanıyı Destekleyici ve Ayırıcı Tanıların Gözden Geçirilmesi

Anksiyete belirtileri başka hemşirelik tanılarıyla örtüşebilir. Hemşire, en uygun tanıyı koymak için şunları ayırt etmelidir:

Korku: Anksiyeteden farklı olarak korkunun kaynağı genellikle spesifik ve tanımlanabilirdir (örn: iğne korkusu, yükseklik korkusu).
Etkisiz Baş Etme: Anksiyete bu tanının bir nedeni veya sonucu olabilir. Odak, baş etme mekanizmalarının yetersizliğindedir.
Bilinç Düzeyinde Değişiklik: Şiddetli anksiyete veya panik durumunda görülebilir, ancak altta yatan organik bir neden araştırılmalıdır.
Sosyal İzolasyon: Anksiyete sosyal izolasyona yol açabilir, ancak tanının odağı ilişkilerdeki kopukluktur.

5. Tanının Şiddet Düzeyinin Belirlenmesi

Anksiyetenin şiddetini sınıflandırmak, müdahalelerin önceliğini ve yoğunluğunu belirler:

Hafif Anksiyete: Günlük hayatı çok etkilemez. Birey tetikte ve odaklanabilir durumdadır.
Orta Düzey Anksiyete: Dikkat daralması, huzursuzluk, artmış fizyolojik belirtiler (çarpıntı, terleme) görülür.
Şiddetli Anksiyete: Algı alanı ciddi şekilde daralmıştır. Sadece acil durumlara odaklanabilir. Fizyolojik belirtiler belirgindir (titreme, hiperventilasyon).
Panik Düzeyi Anksiyete: Tamamen kontrol kaybı, gerçeklik algısının bozulması, dehşet hissi. Hayatı tehdit eden fizyolojik yanıtlar olabilir.

6. Bakım Planının Geliştirilmesi için Temel Oluşturma

Konulan "Anksiyete" tanısı, artık hemşirelik girişimlerinin planlanması için yol gösterici olur. Hedefler (anksiyete düzeyini azaltmak, etkili baş etme yöntemlerini öğretmek gibi) ve bu hedeflere ulaşmak için spesifik hemşirelik girişimleri (gevşeme tekniklerini öğretmek, güvenli bir ortam sağlamak, aktif dinleme uygulamak gibi) bu tanımdan yola çıkılarak oluşturulur.

Sonuç

Anksiyete hemşirelik tanısının belirlenmesi, sadece bir etiket koymaktan ibaret değildir. Bireyin yaşadığı sıkıntıyı bütüncül bir bakış açısıyla anlamayı, şiddetini değerlendirmeyi ve en uygun, kanıta dayalı hemşirelik bakımını planlamayı sağlayan dinamik ve sistematik bir süreçtir. Doğru tanı, hasta merkezli ve etkili bir bakımın temel taşıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap