F41.9 anksiyete bozukluğu askerliğe engel midir?

F41.9 Anksiyete Bozukluğu (Tanımlanmamış Anksiyete Bozukluğu) ve Askerlik: Kapsamlı Bir Değerlendirme

F41.9, ICD-10 (Uluslararası Hastalık Sınıflandırması) kodlama sisteminde "Tanımlanmamış Anksiyete Bozukluğu" anlamına gelir. Bu tanı, anksiyete belirtileri açıkça mevcut olduğu halde, özgül bir anksiyete bozukluğu (yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu vb.) kriterlerini tam olarak karşılamayan durumlar için kullanılır. Askerliğe engel olup olmadığı ise, hastalığın şiddeti, seyri, tedavi durumu ve askerlik hizmetinin gerektirdiği koşullarla doğrudan ilişkilidir. Kesin bir "evet" veya "hayır" cevabı yerine, sürecin nasıl işlediğini anlamak önemlidir.

1. Askerlik Yönetmeliği ve Ruhsal Hastalıklar

Askerliğe elverişlilik durumu, "Askeri Sağlık Yönetmeliği" ve "Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği"nde belirtilen kriterlere göre değerlendirilir. Ruhsal ve davranışsal bozukluklar, bu yönetmeliklerde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Genel prensip, askerlik hizmetinin fiziksel ve ruhsal zorluklarına dayanabilecek, birliğin güvenliğini ve disiplinini tehlikeye atmayacak bireylerin hizmete kabul edilmesidir.

2. F41.9 Tanısı ve Muayene Süreci

Askerlik muayenesi sırasında veya öncesinde, F41.9 tanınız olduğuna dair resmi bir sağlık kurulu raporunuz (askeri hastane veya tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış) bulunuyorsa, bu durum mutlaka bildirilmelidir. Muayeneyi yapan askeri tabip, sizi bir psikiyatri uzmanına sevk edecektir. Askeri psikiyatri uzmanı:

• Hastalığınızın başlangıç tarihini, seyrini,
• Aldığınız tedavileri (ilaç, terapi),
• İşlevselliğinizi ne ölçüde etkilediğini (günlük yaşam, çalışma hayatı),
• Askeri ortamın stresine (disiplin, silah kullanma, toplu yaşam, olası çatışma durumu) dayanıp dayanamayacağınızı

kapsamlı bir şekilde değerlendirir.

3. Kararı Belirleyen Faktörler

Askeri psikiyatrinin karar vermesinde etkili olan başlıca faktörler şunlardır:

• Şiddet ve Süreklilik: Belirtiler hafif ve ara sıra mı, yoksa şiddetli ve sürekli mi? Günlük yaşamı ciddi anlamda aksatıyor mu?
• Tedavi ve İyileşme Durumu: Hastalık tedaviyle kontrol altında mı? İlaç kullanımı devam ediyor mu? Askerlik sırasında tedaviye erişim ihtiyacı doğabilir mi? (Askerlikte düzenli ilaç kullanımı genellikle zordur ve özel durum gerektirir).
• İşlevsellik Düzeyi: Okulunu okuyabiliyor, işinizi yapabiliyor musunuz? Sosyal ilişkilerinizi sürdürebiliyor musunuz? Askerlik, normal hayattan çok daha yüksek stres seviyeleri içerir.
• Askeri Ortama Uyum: Anksiyete belirtileri (aşırı endişe, konsantrasyon güçlüğü, çabuk irkilme, uyku sorunları) askerlik gibi hiyerarşik, yükümlülüğü fazla ve öngörülemeyen durumların yaşanabildiği bir ortamda şiddetlenebilir. Bu durum hem bireyin sağlığı hem de birliğin güvenliği açısından risk oluşturabilir.

4. Olası Sonuçlar

Değerlendirme sonucunda şu kararlardan biri verilebilir:

• Askere Elverişlidir: Hastalığın hafif seyrettiği, tedaviyle tamamen kontrol altında olduğu ve askerlik stresine dayanabileceği kanaatine varılırsa bu karar çıkabilir.
• Askere Elverişli Değildir (Muafiyet): Hastalığın orta veya ağır şiddette olduğu, askerlik hizmetinin kişinin ruh sağlığını olumsuz etkileyeceği veya birliğin huzur ve güvenliğini bozma riski taşıdığı düşünülürse "askerliğe elverişli değildir" raporu verilir ve terhis işlemleri başlatılır. Bu, çoğu zaman "muaf" kategorisine girmenizi sağlar.
• Ertelemeye Tabidir (Tecilli): Hastalığın aktif tedavi sürecinde olduğu veya kesin tanı için ek süreye ihtiyaç duyulduğu durumlarda, tedavi sonrası yeniden değerlendirilmek üzere 6 ay ila 1 yıllık tecil (ertelem