Kur'an'da anksiyeteyle ilgili ayetler var mı?

Kur'an'da modern psikolojik terimlerle ifade edilen anksiyete durumları, insanın iç dünyasındaki çalkantılar ve bunlara sunulan ilahi çözümler bağlamında ele alınır. Endişe, korku ve hüzün gibi duygulara karşılık gelen ayetler, manevi bir rehberlik sunarak ruhsal ferahlığa kapı aralar.

12 Aralık 2025

Kur'an'da "Anksiyete" Kavramı: Doğrudan Ayetler ve Ruhsal Ferahlamaya Dair İşaretler


Kur'an-ı Kerim'de modern psikolojide kullanılan "anksiyete" terimi doğrudan geçmemekle birlikte, insanın yaşadığı endişe, korku, hüzün, sıkıntı, kalp daralması ve gelecek kaygısı gibi ruh hallerini derinlemesine ele alan pek çok ayet bulunmaktadır. Bu ayetler, genel olarak insanın iç dünyasındaki çalkantılara ilahi bir perspektif sunar ve çözüm yolları önerir. İşte bu bağlamda değerlendirilebilecek tematik ayet grupları ve mesajları:

1. Hüzün ve Korkuya Karşı Teselli ve Ümit Ayetleri

  • Bakara Suresi, 155-157. Ayetler: "Andolsun, sizi biraz korku, açlık, mal, can ve ürün eksikliği ile imtihan edeceğiz. Sabredenlere müjdele. Onlara bir musibet geldiğinde, 'Biz Allah'a aidiz ve şüphesiz O'na döneceğiz' derler. " Bu ayetler, dünya hayatının sıkıntı ve kayıplarla dolu olduğunu kabul eder, ancak bunların bir imtihan olduğunu ve sabır ile metanetin anahtar olduğunu vurgular. "İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn" ifadesi, varoluşsal kaygıya karşı güçlü bir manevi dayanak sunar.
  • Yunus Suresi, 62. Ayet: "Bilesiniz ki, Allah'ın dostlarına hiçbir korku yoktur; onlar üzülmeyecekler de. " Bu ayet, Allah'a gerçek anlamda güvenip dayananlar (veliler) için nihai bir güvence verir.

2. Aşırı Endişe ve Gelecek Kaygısına Karşı Tevekkül ve İtimat

  • Ra'd Suresi, 28. Ayet: "Bilin ki, kalpler ancak Allah'ı anmakla huzur bulur. " Bu ayet, anksiyetenin temelinde yatan "zihinsel dağınıklık" ve "güvensizlik" haline karşı, zikrin (Allah'ı anmanın) kalbi sakinleştirici ve odaklayıcı gücüne işaret eder.
  • Talâk Suresi, 3. Ayet: "Kim Allah'a tevekkül ederse, O, ona yeter. " Bu ayet, kontrol edilemeyen olaylar karşısında duyulan çaresizlik hissini, ilahi yardım ve kifayet inancıyla dengelemeyi öğütler.
  • Hicr Suresi, 56. Ayet: "Rabbinin rahmetinden, sapıklardan başka kim ümit keser?" Bu ayet, umutsuzluğun (ki anksiyete ve depresyonla yakından ilişkilidir) bir çeşit sapma olduğunu belirterek, ilahi rahmete dair ümidin canlı tutulmasını teşvik eder.

3. Sıkıntı ve Darlık Anlarında Dua ve Yardım

  • Enbiyâ Suresi, 83-84. Ayetler: Hz. Eyyub'un hastalık ve musibetler karşısında sabırla dua edişi ve Allah'ın onun duasını kabul edip sıkıntısını giderişi anlatılır. Bu kıssa, çaresizlik anlarında dua ile Allah'a yönelmenin ve sabrın önemini gösterir.
  • Şerh Suresi, 1-8. Ayetler: "Senin göğsünü açıp genişletmedik mi?... Elbette zorluğun yanında bir kolaylık vardır. " Bu ayetler, özellikle Hz. Peygamber'in (s. a. v.) yaşadığı sıkıntılar bağlamında, her zorluğun ardından bir ferahlığın geleceği garantisini verir ve psikolojik "daralma" hissine karşı "açılma" ve "kolaylık" vaad eder.

4. Aşırı Dünya Kaygısından (Worldly Anxiety) Sakındıran Uyarılar

  • Hadîd Suresi, 23. Ayet: "Başınıza gelen herhangi bir musibet, sizin elinizle işledikleriniz sebebiyledir. Allah, birçoğunu da affeder. " Bu ayet, geçmişte yapılan hatalar için aşırı pişmanlık ve suçluluk duygusuna (anksiyetenin önemli bir kaynağı) kapılmak yerine, affediciliğe odaklanmayı ve olanı kabullenip ders almayı öğütler.
  • Teğâbün Suresi, 11. Ayet: "Allah'ın izni olmadan hiçbir musibet isabet etmez. Kim Allah'a iman ederse, Allah onun kalbini doğruya iletir. " Bu, her şeyin bir kader ve hikmet dairesinde olduğu inancını pekiştirerek, olaylar üzerindeki kontrolsüzlük hissini dengelemeye yardımcı olur.

Önemli Bir Uyarı ve Bütüncül Yaklaşım:

Kur'an'ın bu ayetleri, anksiyete ve benzeri ruhsal sıkıntılar için manevi bir çerçeve, teselli ve iç huzuru kaynağı sunar. Ancak, klinik düzeyde bir anksiyete bozukluğu, tıbbi ve psikolojik bir durumdur. İslam dini, hastalıklara karşı hem dua ve tevekkülü hem de sebeplere sarılmayı (tedavi olmayı) emreder. Bu nedenle, ciddi anksiyete yaşayan bir kişi, bu ayetleri bir manevi destek ve güç kaynağı olarak okumalı, ancak aynı zamanda bir psikiyatrist veya psikologdan profesyonel yardım almayı da ihmal etmemelidir. Din ve bilim (tıp), insanın refahı için birbirini tamamlayıcı yollardır.

Sonuç:


Kur'an, insanın fıtratında var olan endişe ve korku gibi duyguları görmezden gelmez; aksine onları tanır, kabul eder ve bunlarla baş etmek için Allah'a iman, tevekkül, sabır, dua, şükür ve ümit gibi güçlü manevi araçlar önerir. Ayetlerin ruhu, insanı içsel çatışmalardan kurtarıp "itminan" (gönül huzuru) ve "sekîne" (kalp sükûneti) haline yönlendirmektir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;