Anksiyete Atağı ile Kalp Krizi Nasıl Ayırt Edilir?
Anksiyete atağı (panik atak) ve kalp krizi belirtileri birbirine çok benzer ve bu durum kişide ekstra korku ve endişeye yol açabilir. Her iki durum da acil tıbbi değerlendirme gerektirebilir, ancak ayırt etmek için bazı temel farklılıklar vardır. ÖNEMLİ NOT: Eğer siz veya bir yakınınız şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, baygınlık hissi gibi belirtiler yaşıyorsa, zaman kaybetmeden acil tıbbi yardım (112) arayın. Bu rehber sadece bilgilendirme amaçlıdır, teşhis koymak için kullanılmamalıdır.
Benzer Belirtiler:
- Göğüste ağrı, sıkışma, baskı veya rahatsızlık hissi
- Nefes darlığı veya boğuluyormuş gibi hissetme
- Terleme
- Bulantı
- Baş dönmesi veya sersemlik hissi
- Ölüm korkusu
Ayırt Etmeye Yardımcı Temel Farklar:
1. Ağrının Özellikleri:
- Kalp Krizi: Ağrı genellikle göğüs ortasında baskı, sıkışma, ağırlık veya yanma şeklinde tarif edilir. Çene, boyun, sırt (özellikle sol kürek kemiği bölgesi), omuz (çoğunlukla sol) ve kollara (genellikle sol kol) yayılır. Dinlenmekle geçmez, genellikle 15-20 dakikadan uzun sürer ve zamanla şiddetlenebilir.
- Anksiyete Atağı: Ağrı daha çok batıcı, keskin veya iğneleyici tarzdadır. Göğüste "bir noktada" lokalizedir, yayılım göstermez. Genellikle 10-20 dakika içinde, atağın süresiyle paralel olarak azalır ve geçer.
2. Nefes Darlığının Niteliği:
- Kalp Krizi: Nefes darlığı, fiziksel efor veya dinlenme halinde ortaya çıkabilir ve ağrıyla birliktedir. Hızlı nefes alıp verme (hiperventilasyon) daha az yaygındır.
- Anksiyete Atağı: Nefes darlığına genellikle aşırı ve hızlı nefes alıp verme (hiperventilasyon) eşlik eder. Bu da ellerde, ayaklarda veya ağız çevresinde uyuşma/karıncalanmaya yol açabilir.
3. Tetikleyici Faktörler:
- Kalp Krizi: Fiziksel zorlanma (merdiven çıkma, ağır kaldırma), stres veya hiçbir tetikleyici olmadan aniden başlayabilir. Genellikle dinlenme anında gelmez (istisnalar vardır).
- Anksiyete Atağı: Stres, endişe, korku tetikleyici veya bazen hiçbir belirgin neden olmadan ortaya çıkabilir. Sıklıkla dinlenme anında, hatta uyku sırasında bile görülebilir.
4. Diğer Belirtiler:
- Kalp Krizi: Soğuk terleme, mide bulantısı, kusma, ani ve şiddetli halsizlik, solgunluk daha belirgindir. Çarpıntı olabilir ancak ana belirti değildir.
- Anksiyete Atağı: Kontrolü kaybetme veya "çıldırma" korkusu, gerçeklikten kopma hissi (derealizasyon), bedenden ayrılma hissi (depersonalizasyon), titreme, üşüme veya sıcak basmaları daha sık görülür.
5. Risk Faktörleri ve Geçmiş:
- Kalp Krizi: İleri yaş, ailede kalp hastalığı öyküsü, sigara kullanımı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite ve hareketsiz yaşam gibi risk faktörleri varlığında şüphe artar.
- Anksiyete Atağı: Geçmişte anksiyete bozukluğu veya panik atak öyküsü, majör stresli yaşam olayları, depresyon öyküsü varlığında daha olasıdır. Ancak ilk atak her zaman beklenmedik olabilir.
Ne Yapmalısınız?
- Şüphe Durumunda Her Zaman Acili Arayın (112): Ayırt etmek zor olabilir. "Acaba" diye düşünüyorsanız, güvenli tarafta olun ve acil yardım isteyin. Kalp krizi zamanla mücadele edilen bir durumdur.
- Hasta sakinleştirilmeli, hareket ettirilmemeli ve rahat bir pozisyonda oturur veya yatar vaziyette bekletilmelidir.
- Eğer kişinin daha önceden panik atak geçirdiği biliniyorsa ve belirtiler tamamen tanıdık geliyorsa, önceden öğrendiği nefes ve gevşeme tekniklerini uygulaması sağlanabilir. Yine de belirtiler 10-15 dakika içinde geçmiyorsa veya şiddetleniyorsa acil servise başvurulmalıdır.
- Doktorunuz, EKG, kan testleri (troponin gibi) ve fizik muayene ile kesin ayrımı yapacaktır.
Sonuç:
Her iki durum da ciddiye alınmalıdır. Anksiyete atağı, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen tıbbi bir durumken; kalp krizi hayatı tehdit eden bir acil durumdur. Belirtilerin kaynağını kendi kendinize teşhis etmeye çalışmak tehlikeli olabilir. Sağlığınız için en doğru yaklaşım, profesyonel tıbbi değerlendirme almaktır. |