Anksiyete çarpıntısı nasıl anlaşılır?

Kaygı ve stres anlarında kalbin hızlı, güçlü veya düzensiz atması olarak tanımlanan anksiyete çarpıntısı, fizyolojik bir tepkidir. Bu durumun belirtileri, ayırt edici özellikleri ve ne zaman uzmana başvurulması gerektiği, konunun anlaşılması için önem taşır.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Anksiyete Çarpıntısı Nedir?

Anksiyete çarpıntısı, kaygı veya panik durumları sırasında ortaya çıkan, kalbin hızlı, güçlü, düzensiz veya "atlanmış" gibi hissedilen atışlarıdır. Bu durum, stres hormonlarının (örneğin adrenalin) salınımına bağlı olarak fizyolojik bir tepkidir. Kalp gerçekten hızlanır veya atımları daha belirgin hale gelir, ancak bu çoğunlukla geçici ve altta yatan ciddi bir kalp hastalığı olmaksızın gerçekleşir.

Anksiyete Çarpıntısı Nasıl Hissettirir? Belirtileri Nelerdir?

Anksiyete çarpıntısını diğer çarpıntı türlerinden ayırmak her zaman kolay olmayabilir, ancak genellikle aşağıdaki özellikler ve eşlik eden diğer anksiyete belirtileri ile kendini gösterir:

Kalp Atışlarında Hızlanma (Taşikardi): Dinlenme anında bile kalbin çok hızlı atması.
Güçlü Vuruşlar (Çarpıntı Hissi): Kalbin göğüs duvarına vuruyormuş gibi hissedilmesi, boyunda veya boğazda atım hissedilmesi.
Düzensizlik Hissi: Kalbin teklemesi, bir atımın atlanmış gibi hissedilmesi (genellikle erken vuruşlar, ekstrasistoller).
Göğüste Rahatsızlık veya Sıkışma: Ağrıdan ziyade bir huzursuzluk, baskı hissi.
Nefes Darlığı: Derin nefes alamama, boğuluyormuş gibi hissetme.
Eşlik Eden Diğer Anksiyete Belirtileri: Bu belirtiler çarpıntıyla aynı anda ortaya çıkabilir veya onu tetikleyebilir:
- Aşırı endişe, korku, kontrolü kaybetme hissi
- Titreme veya terleme
- Baş dönmesi, sersemlik hissi
- Mide bulantısı veya karın ağrısı
- Uyuşma veya karıncalanma hissi
- Gerçeklikten kopma hissi (derrealizasyon)

Anksiyete Çarpıntısı ile Ciddi Kalp Kökenli Çarpıntı Nasıl Ayırt Edilir?

Bu ayırım çok önemlidir ve kesin tanı için mutlaka bir kardiyolog veya dahiliye uzmanına başvurulmalıdır. Ancak genel bazı ipuçları şunlardır:

Başlama ve Bitme Şekli: Anksiyete çarpıntısı genellikle stresli bir düşünce, olay veya endişe ile yavaş yavaş başlar ve sakinleşmeyle yavaş yavaş geçer. Bazı kalp ritim bozuklukları ise aniden, "bir düğmeye basılmış gibi" başlar ve aniden sona erer.
Eşlik Eden Belirtiler: Anksiyete çarpıntısında yukarıdaki anksiyete belirtileri ön plandayken, ciddi kalp sorunlarında göğüs ağrısı (özellikle eforla gelen, sırta vuran), bayılma veya bayılacak gibi olma,aşırı halsizlik ve nefes darlığının çarpıntıdan bağımsız olarak dinlenme halinde de olması daha önemli işaretlerdir.
Tetikleyiciler: Anksiyete çarpıntısı için tetikleyici genellikle psikolojiktir (topluluk önünde konuşma, tartışma, mali kaygılar vb.). Kalp kökenli çarpıntılar ise bazen efor, kafein veya alkol gibi tetikleyicilerle de ortaya çıkabilir, ancak belli bir tetikleyici olmadan da görülebilir.
Yaş ve Risk Faktörleri: Genç, sağlıklı bireylerde ve bilinen kalp hastalığı olmayanlarda çarpıntıların anksiyete kaynaklı olma ihtimali daha yüksektir. Ancak bu, kalp kontrolü yaptırmamak için bir neden değildir. Ailede ani kalp ölümü öyküsü, yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, sigara kullanımı gibi risk faktörleri varsa kalp muayenesi şarttır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden bir doktora (ilk olarak aile hekimi veya kardiyolog) görünmek gerekir:

Çarpıntı ile birlikte göğüs ağrısı, baskı veya şiddetli rahatsızlık hissi varsa.
Bayılma, baş dönmesi veya şiddetli nefes darlığı eşlik ediyorsa.
Çarpıntı aniden başlıyor ve aniden kesiliyorsa.
Çarpıntılar çok sık tekrarlıyorsa veya giderek kötüleşiyorsa.
Bilinen bir kalp hastalığınız varsa.

Tanı ve Tedavi

Doktor, öncelikle altta yatan bir kalp hastalığı olup olmadığını anlamak için fizik muayene, EKG, ekokardiyografi, Holter monitörü (24 saatlik EKG) gibi testler isteyebilir. Eğer çarpıntıların anksiyete kaynaklı olduğu düşünülürse, sizi bir psikiyatri uzmanına yönlendirebilir.

Tedavi, altta yatan anksiyete bozukluğunu yönetmeye odaklanır:

Psikoterapi: Özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), kaygıyı ve onun fiziksel belirtilerini (çarpıntı gibi) yönetmede oldukça etkilidir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz (yürüyüş, yoga), kafein, alkol ve sigaradan uzak durma, düzenli uyku, dengeli beslenme.
Geçici Rahatlama Teknikleri: Çarpıntı anında derin ve yavaş nefes alma (diyafram nefesi), 5 duyuya odaklanma (5-4-3-2-1 tekniği), soğuk su ile yüz yıkama gibi teknikler panik tepkisini yavaşlatabilir.
İlaç Tedavisi: Psikiyatri uzmanı gerekli görürse anksiyete giderici veya antidepresan ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar kaygıyı kontrol altına alarak çarpıntı şikayetini de azaltır.

Özetle:

Anksiyete çarpıntısı, yoğun stres ve kaygı durumlarında ortaya çıkan yaygın bir fiziksel belirtidir. Genellikle diğer anksiyete semptomlarıyla birlikte görülür ve sakinleşmeyle geçer. Ancak, özellikle ilk kez yaşanıyorsa veya endişe verici ek belirtiler varsa, mutlaka bir doktor tarafından değerlendirilerek ciddi bir kalp sorunu olmadığından emin olunmalıdır. Anksiyetenin ve çarpıntının yönetimi, yaşam kalitesini önemli ölçüde artıracaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap