Anksiyete riski olan hastaya hemşirelik bakımı nasıl planlanır?

Anksiyete riski altındaki bir bireyin bakımı, hemşirenin önleyici ve destekleyici rolünü öne çıkarır. Bu plan, risk faktörlerinin sistematik değerlendirmesinden, kişiye özgü müdahalelerin uygulanmasına ve sonuçların izlenmesine kadar kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır.

12 Aralık 2025

Anksiyete Riski Olan Hasta İçin Hemşirelik Bakım Planı


Anksiyete, bireyin gerçek veya algılanan bir tehdit karşısında yaşadığı, huzursuzluk, endişe ve gerginlik hali olarak tanımlanır. Hemşirelik tanısı olarak "Anksiyete Riski", hastanın yakın gelecekte anksiyete yaşama olasılığının belirlenmesidir. Bu risk, ameliyat öncesi dönem, yeni bir tanı almak, bilinmeyen bir tedaviye başlamak, ağrı, sosyal destek eksikliği veya daha önceki anksiyete öyküsü gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Etkili bir hemşirelik bakım planı, anksiyetenin önlenmesi, erken tanınması ve yönetilmesi için kritik öneme sahiptir.

1. Kapsamlı Değerlendirme ve Risk Faktörlerinin Belirlenmesi

  • Hastanın fizyolojik durumu (ağrı, nefes darlığı, yorgunluk, vital bulgular), duygusal durumu (endişeli ifadeler, huzursuzluk, irritabilite) ve bilişsel durumu (konsantrasyon güçlüğü, kararsızlık) sistematik olarak değerlendirilir.
  • Anksiyeteyi tetikleyebilecek durumlar (yaklaşan tıbbi girişim, tanısal testler, kişisel kayıplar, finansal kaygılar) sorgulanır.
  • Hastanın daha önce anksiyete ile baş etme yöntemleri ve sosyal destek sistemleri (aile, arkadaşlar) öğrenilir.
  • Anksiyetenin şiddetini objektif olarak ölçmek için standardize ölçekler (örneğin, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği) kullanılabilir.

2. Hemşirelik Tanıları

  • Ana Tanı: Anksiyete Riski (Tetkikleyici faktörler: Bilinmeyen durum, sağlık durumundaki değişiklikler, hastane ortamına uyum sağlayamama vb.)
  • İlişkili Diğer Tanılar: Etkisiz Baş Etme, Bilgi Eksikliği, Korku, Sosyal İzolasyon Riski.

3. Hemşirelik Bakım Planının Amaçları (Beklenen Sonuçlar)

  • Hasta, anksiyete belirtilerini tanımlayabilecek ve bunları sağlık ekibi ile paylaşabilecektir.
  • Hastanın anksiyete düzeyi, kabul edilebilir sınırlar içinde kalacak veya azalacaktır (hasta ifadesi ve gözlemlenebilir davranışlarla).
  • Hasta, en az iki etkili baş etme stratejisini (örn. gevşeme teknikleri, nefes egzersizleri) güvenli bir şekilde uygulayabilecektir.
  • Hasta, mevcut durumu, tedaviyi ve bakım sürecini anlayacak, bilgi eksikliğine bağlı belirsizlik azalacaktır.

4. Hemşirelik Girişimleri (Uygulamalar)


  • Güvenli ve Destekleyici Bir Ortam Sağlama: Hastaya saygılı, yargılamayan, empatik bir tutumla yaklaşmak. Sakin ve huzurlu bir ortam yaratmak (gereksiz gürültüyü azaltmak, mahremiyete saygı göstermek).
  • Terapötik İletişim: Hastayı aktif bir şekilde dinlemek, duygularını ifade etmesi için teşvik etmek. Açık uçlu sorular sormak ("Neler hissediyorsunuz?"). Endişelerini geçiştirmemek veya küçümsememek.
  • Bilgilendirme ve Belirsizliği Azaltma: Tüm prosedürler, testler ve tedaviler hakkında basit, anlaşılır ve dürüst bilgiler vermek. Beklentileri açıklamak. Bilgi eksikliğini gidermek anksiyeteyi önemli ölçüde azaltır.
  • Baş Etme Stratejilerini Öğretme ve Güçlendirme:
    • Derin ve Yavaş Nefes Egzersizleri: Diyaframdan nefes almayı öğretmek.
    • Gevşeme Teknikleri: Aşamalı kas gevşetme, rehberli imgeleme, meditasyon temellerini göstermek.
    • Dikkati Başka Yöne Çekme: Hastanın ilgi alanlarına uygun aktiviteler (müzik dinleme, okuma, el işi) önermek.
  • Fiziksel Konforu Sağlama: Ağrıyı etkin bir şekilde yönetmek. Yeterli dinlenme ve uyku için ortamı düzenlemek. Temel ihtiyaçların (beslenme, hijyen) karşılandığından emin olmak.
  • Sosyal Desteği Harekete Geçirme: Hastanın izniyle aile/arkadaşları sürece dahil etmek. Destek gruplarına yönlendirme yapmak.
  • İlaç Yönetimi: Hekim tarafından anksiyolitik (kaygı giderici) ilaçlar reçete edilmişse, ilacın etkileri ve yan etkileri konusunda hasta bilgilendirilir ve ilaç rejimine uyum sağlanması desteklenir.

5. Değerlendirme ve Dokümantasyon

  • Hastanın anksiyete düzeyi düzenli aralıklarla (örn. her vardiyada) yeniden değerlendirilir ve ölçeklerle objektif olarak kaydedilir.
  • Uygulanan girişimlerin etkinliği gözden geçirilir ("Derin nefes egzersizinden sonra hastanın 'sakinleştim' ifadesi, ellerindeki titremenin azalması").
  • Beklenen sonuçlara ulaşılıp ulaşılmadığı değerlendirilir. Hedeflere ulaşılamadıysa, bakım planı gözden geçirilir ve yeniden düzenlenir.
  • Tüm değerlendirme bulguları, uygulanan girişimler ve hastanın yanıtı, hasta kayıtlarına eksiksiz ve doğru bir şekilde belgelenir.

Sonuç

Anksiyete riski taşıyan hasta için hemşirelik bakımı, önleyici ve bütüncül bir yaklaşım gerektirir. Temel amaç, anksiyetenin ortaya çıkmasını önlemek veya şiddetini en aza indirmektir. Bu, güven verici bir ilişki kurarak, bilgilendirerek, hastanın kontrol duygusunu artırarak ve etkili baş etme mekanizmalarını öğreterek başarılır. Hemşire, hastanın fiziksel, duygusal ve psikososyal ihtiyaçlarını bir arada değerlendirerek kişiye özgü, kanıta dayalı bir bakım planı oluşturmalı ve uygulamalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;