Ayağa Kalkınca Çarpıntı Hissi ve Anksiyete İlişkisi
Ayağa kalktığınızda hissedilen çarpıntı, birçok insanın zaman zaman yaşadığı bir durumdur. Bu hissin anksiyete (kaygı bozukluğu) belirtisi olup olmadığı, sıklığına, şiddetine ve eşlik eden diğer semptomlara bağlıdır. Genellikle tek başına bir gösterge olmamakla birlikte, anksiyete ile ilişkili olabilir.
Anksiyete ve Çarpıntı Nasıl İlişkilidir?
- Anksiyete, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini tetikleyerek stres hormonlarının (adrenalin, kortizol) salınımını artırır. Bu hormonlar kalp atış hızını ve gücünü geçici olarak artırarak çarpıntı hissine neden olabilir.
- Özellikle panik atak sırasında veya yoğun kaygı anlarında, ayağa kalkmak gibi basit bir eylem bile bu fizyolojik tepkiyi tetikleyebilir veya hissedilen çarpıntıyı daha belirgin hale getirebilir.
- Anksiyetesi olan kişiler, bedensel duyumlarına (kalp atışı gibi) daha fazla odaklanma eğilimindedir. Bu da normal veya hafif bir fizyolojik değişikliği (ayağa kalkınca olan hafif bir çarpıntı) abartılı bir şekilde algılamalarına ve "tehlikeli" olarak yorumlamalarına yol açabilir, bu da kaygıyı daha da artırarak bir kısır döngü yaratır.
Ayağa Kalkınca Çarpıntının Diğer Olası Nedenleri
Bu durum her zaman anksiyeteye bağlı değildir. Fizyolojik ve diğer tıbbi nedenler de söz konusu olabilir:
- Ortostatik Taşikardi: Ayağa kalkıldığında kalp atış hızında normalden fazla (genellikle dakikada 30 atıştan fazla) artış olması durumudur. Baş dönmesi, sersemlik ve çarpıntı ile kendini gösterir.
- Postüral Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS): Otonom sinir sisteminin düzensiz çalışmasıyla ilişkili bir durumdur. Ayakta dururken kalp hızında aşırı artış ve çeşitli semptomlar (çarpıntı, halsizlik, baş dönmesi) görülür.
- Dehidrasyon (Vücudun Susuz Kalması): Yetersiz sıvı alımı kan basıncını ve hacmini etkileyerek ayağa kalkınca kalbin daha hızlı atmasına neden olabilir.
- Anemi (Kansızlık): Kanda oksijen taşıyan hemoglobinin düşük olması, kalbin dokulara yeterli oksijen sağlamak için daha hızlı atmasına yol açabilir.
- Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi): Vücudun stres tepkisini tetikleyerek çarpıntıya neden olabilir.
- Aşırı Kafein veya Nikotin Tüketimi: Bu uyarıcı maddeler kalp atış hızını doğrudan artırabilir.
- Bazı İlaçlar: Dekonjestanlar, astım ilaçları ve bazı diyet hapları gibi ilaçlar yan etki olarak çarpıntı yapabilir.
- Kalp ile İlgili Bazı Durumlar: Nadiren de olsa, bazı aritmi (ritim bozukluğu) türleri pozisyon değişikliği ile tetiklenebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora (ilk olarak aile hekimi veya kardiyolog) danışmak önemlidir:
- Çarpıntı çok sık, uzun süreli veya şiddetliyse
- Çarpıntıya göğüs ağrısı, şiddetli baş dönmesi, bayılma veya bayılacak gibi olma hissi, nefes darlığı eşlik ediyorsa
- Çarpıntı nedeni bilinen bir kalp rahatsızlığınız varken ortaya çıkıyorsa
- Kaygı ve stresi yönetmenize rağmen şikayetleriniz devam ediyorsa
Sonuç Olarak
Ayağa kalkınca olan çarpıntı, anksiyetenin olası bir fiziksel belirtisi olabilir,özellikle diğer kaygı semptomları (aşırı endişe, gerginlik, odaklanma güçlüğü vb.) ile birlikte görülüyorsa. Ancak, altında yatan başka fizyolojik nedenler de olabileceği için, özellikle inatçı veya rahatsız edici durumlarda tıbbi değerlendirme şarttır. Doktorunuz, semptomlarınızın kaynağını (anksiyete, POTS, anemi vb.) belirlemek için gerekli muayene ve testleri yapacak ve uygun tedavi yolunu gösterecektir.
|
.webp "Anksiyete Çeşitleri Nelerdir?")
.webp "Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Sosyal Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi")
