Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Puanı Nasıl Hesaplanır?
Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), bireylerin anksiyete (kaygı) düzeylerini ölçmek için kullanılan, kendi kendine uygulanan 21 maddelik bir ölçektir. Her madde, anksiyetenin fiziksel, duygusal ve bilişsel belirtilerini tanımlar. Puanlama işlemi oldukça basit ve standarttır.
1. Ölçeğin Yapısı ve Yanıt Seçenekleri
Ölçek, kişiden her bir belirtiyi son 1 hafta içinde (bugün dahil) ne derecede rahatsız ettiğini değerlendirmesini ister. Her madde için 4'lü bir derecelendirme skalası kullanılır: - 0 puan: Hiç rahatsız etmedi / Hiç (Belirti yok)
- 1 puan: Hafif derecede rahatsız etti / Biraz (Pek fazla rahatsız etmedi)
- 2 puan: Orta derecede rahatsız etti / Oldukça (Hoş değildi ama katlanılabildi)
- 3 puan: Ciddi derecede rahatsız etti / Çok fazla (Katlanmak çok güçtü)
2. Puan Hesaplama Adımları
Puan hesaplama, tamamen toplamsaldır: - Adım 1: Katılımcının 21 maddenin her biri için işaretlediği puan (0, 1, 2 veya 3) belirlenir.
- Adım 2: Tüm 21 maddenin puanları toplanır.
- Adım 3: Çıkan toplam puan, kişinin Beck Anksiyete Ölçeği ham puanını verir.
Örnek Hesaplama:
Diyelim ki bir kişi 10 maddeye "0", 6 maddeye "1", 4 maddeye "2" ve 1 maddeye "3" puan vermiş olsun. Toplam Puan = (100) + (61) + (42) + (13) = 0 + 6 + 8 + 3 =17
3. Puanların Yorumlanması (Klinik Kategoriler)
Toplam puan, anksiyete şiddetini kategorilere ayırmak için kullanılır. Yaygın olarak kabul edilen sınıflandırma şöyledir: - 0 - 7 Puan:Minimal Düzeyde Anksiyete - Kaygı düzeyi normal sınırlardadır veya çok hafiftir.
- 8 - 15 Puan:Hafif Düzeyde Anksiyete - Kaygı belirtileri vardır ancak genellikle günlük yaşamı ciddi şekilde etkilemez.
- 16 - 25 Puan:Orta Düzeyde Anksiyete - Belirgin kaygı belirtileri mevcuttur. Birey rahatsızlık hisseder ve günlük işlevlerde bazı zorluklar yaşayabilir.
- 26 - 63 Puan:Şiddetli Düzeyde Anksiyete - Yoğun kaygı belirtileri hakimdir. Bu düzeydeki anksiyete, kişinin günlük yaşamını, ilişkilerini ve işlevselliğini ciddi ölçüde bozma eğilimindedir. Özellikle üst sınırlara yakın puanlar (40 ve üzeri) çok şiddetli anksiyeteyi işaret edebilir.
4. Önemli Uyarılar ve Notlar
- Kesin Tanı Aracı Değildir: BAÖ bir tarama ve şiddet belirleme aracıdır. Tek başına herhangi bir psikiyatrik tanı (örn., Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Panik Bozukluk) koymak için kullanılmaz. Tanı, bir klinisyen (psikiyatr veya klinik psikolog) tarafından kapsamlı bir değerlendirme ile konulur.
- Fiziksel Belirtilere Dikkat: Ölçek, özellikle kalp çarpıntısı, nefes darlığı, titreme gibi fiziksel belirtileri içerir. Bu belirtiler bazen anksiyeteden kaynaklanmayan tıbbi durumlarla (tiroid problemleri, kalp rahatsızlıkları vb.) da ilişkili olabilir. Yüksek puan alan bireylerin öncelikle bir fiziksel sağlık kontrolünden geçmesi önerilir.
- Uygulama Süresi: Ölçek son 1 haftalık dönemi sorgular. Bu süreye dikkat edilmelidir.
- Profesyonel Değerlendirme Şarttır: Özellikle orta ve şiddetli düzeyde puan alan bireylerin bir ruh sağlığı uzmanından (psikiyatr, klinik psikolog) destek almaları önemle tavsiye edilir. Uzman, puanı klinik görüşme ve diğer değerlendirme yöntemleriyle birlikte ele alır.
- Kendiniz İçin Hesaplayabilirsiniz, Ancak... Ölçeği uygulayıp puanınızı hesaplayabilirsiniz. Bu size genel bir fikir verebilir. Ancak, yukarıdaki uyarıları göz önünde bulundurmalı ve endişeleriniz varsa mutlaka bir uzmana başvurmalısınız. İnternetten bulunan ölçekler her zaman orijinal ve geçerli formatta olmayabilir.
Sonuç Olarak:
Beck Anksiyete Ölçeği puanı, 21 maddenin her birine verilen 0-3 arası puanların basit bir toplamıdır. Çıkan toplam puan, minimal, hafif, orta ve şiddetli olmak üzere dört kategoriden birine yerleştirilerek yorumlanır. Bu ölçek değerli bir rehber olmakla birlikte, profesyonel bir tanı veya tedavi planının yerini asla tutmaz.
|