F41.1 kodu hangi psikiyatrik bozukluğu tanımlar?

ICD-10 sınıflandırmasındaki F41.1 kodu, beklenmedik ve tekrarlayan panik ataklarla karakterize olan Panik Bozukluğu'na işaret eder. Bu kodun, sürekli bir endişe hali olan Yaygın Anksiyete Bozukluğu'ndan ayrı tutulması önemlidir.

12 Aralık 2025

F41.1 Kodu: Panik Bozukluğu (Yaygın Anksiyete Bozukluğu Değil)


F41.1, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan ICD-10 (International Classification of Diseases, 10th Revision) yani Uluslararası Hastalık Sınıflandırması'nın 10. versiyonunda kullanılan bir koddur. Bu kod, "Panik Bozukluğu"(Panik Disorder) olarak adlandırılan psikiyatrik durumu tanımlar.

Önemli Not: F41.1 kodu, halk arasında sıklıkla karıştırılan "Yaygın Anksiyete Bozukluğu"nu (Generalized Anxiety Disorder) tanımlamaz. Yaygın Anksiyete Bozukluğu'nun ICD-10 kodu F41.1değil, F41.1altında ayrı bir kategori de değildir. Yaygın Anksiyete Bozukluğu, ICD-10'da F41.1olarak kodlanır. Bu, yaygın bir karışıklıktır. F41.1 kesinlikle Panik Bozukluğu içindir.


Panik Bozukluğu Nedir?

Panik Bozukluğu, beklenmedik ve tekrarlayan panik atakların yaşandığı, bu atakların sürekli bir endişe kaynağı haline geldiği ve kişinin davranışlarını önemli ölçüde etkileyen bir anksiyete (kaygı) bozukluğudur. Temel özelliği, "tekrar panik atak geçireceğim" korkusu (beklenti anksiyetesi) ve bu korkuyla ilişkili davranış değişiklikleridir.

Panik Atağın Özellikleri:


  • Ani başlangıçlı, yoğun korku veya rahatsızlık hissidir.
  • Dakikalar içinde doruğa ulaşır.
  • Aşağıdaki belirtilerden en az dördünün eşlik etmesi tipiktir

Fiziksel ve Duygusal Belirtiler:

  • Çarpıntı, kalp atışlarını duyumsama veya kalp hızında artış
  • Terleme
  • Titreme veya sarsılma
  • Nefes darlığı veya boğuluyormuş hissi
  • Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma
  • Bulantı veya karın ağrısı
  • Baş dönmesi, sersemlik hissi, bayılacakmış gibi olma
  • Gerçeklikten kopma (derealizasyon) veya kendinden kopma (depersonalizasyon) hissi
  • "Kontrolümü kaybedeceğim" veya "çıldıracağım" korkusu
  • Ölüm korkusu
  • Uyuşma veya karıncalanma hissi (parestezi)
  • Üşüme, ürperme veya ateş basmaları

Panik Bozukluğunun Tanı Kriterlerine Göre Önemli Unsurlar:

  • Yineleyen Beklenmedik Panik Ataklar: Ataklar "durumsal olarak yatkınlık gösterilen" (örneğin, her zaman bir köpek gördüğünde olması) değil, aniden ve beklenmedik şekilde ortaya çıkar.
  • Sürekli Endişe: En az bir ay süreyle, başka bir panik atak geçirme korkusu ("beklenti anksiyetesi") veya atakların sonuçlarına ilişkin (kalp krizi geçireceği, kontrolü kaybedeceği gibi) sürekli bir kaygı duyma.
  • İşlevsellikte Bozulma: Ataklarla ilgili belirgin bir davranış değişikliği (örneğin, atağın geleceğini düşündüğü yer veya durumlardan kaçınma - agorafobi ile birlikte olabilir veya olmayabilir).

F41.1 Kodunun Kullanımı ve Ayırıcı Tanı:

  • Bu kod, başka bir mental bozukluğa (örn. sosyal fobi, özgül fobi, obsesif-kompulsif bozukluk) bağlı olmayan panik ataklar için kullanılır.
  • Agorafobi (F40.0) ile birlikte görülebilir. Agorafobinin eşlik ettiği durumlarda tanı genellikle "F40.01 Agorafobi ile birlikte olan Panik Bozukluğu" şeklinde konulabilir (ICD-10'da bu kombinasyon için spesifik kurallar vardır).
  • Yaygın Anksiyete Bozukluğu'ndan (F41.1) farkı, YAB'da odaklı, yoğun ataklar değil; yaygın, sürekli ve birçok konuya yönelik bir endişe hali hakimdir.
  • Kalp hastalıkları, hipertiroidi gibi tıbbi durumlar veya kafein/ madde kullanımı panik atak benzeri belirtilere neden olabilir. Bu nedenle tanı konmadan önce bu olasılıklar elenmelidir.

Güncel Sınıflandırma (ICD-11):

WHO, ICD-11'i yayınlamıştır. ICD-11'de Panik Bozukluğu kodu 6B01olarak değişmiştir. Ancak, dünyada birçok sağlık sistemi ve ülke halen ICD-10'u kullanmaya devam ettiğinden F41.1 kodu yaygın olarak görülmektedir.

Özetle:

F41.1 ICD-10 tanı kodlamasında Panik Bozukluğu'nu ifade eder. Tekrarlayan, beklenmedik panik ataklar ve bu ataklara dair sürekli bir kaygı ile karakterizedir. Yaygın Anksiyete Bozukluğu ile karıştırılmamalıdır. Doğru tanı ve tedavi (genellikle bilişsel-davranışçı terapi ve/veya ilaç tedavisi) ile oldukça etkili bir şekilde yönetilebilen bir bozukluktur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;