Anksiyete hemşirelik bakım planı nasıl hazırlanır?

Anksiyete ile baş etmede hemşirelik bakımı, bireyin bütüncül ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik sistematik bir yaklaşım gerektirir. Bu rehber, kanıta dayalı hemşirelik sürecini adım adım izleyerek kişiye özgü, etkili bir bakım planının nasıl oluşturulacağını detaylandırmaktadır.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Anksiyete Hemşirelik Bakım Planı Hazırlama Rehberi

Anksiyete, bireyin fiziksel, duygusal ve bilişsel dengesini bozan, yaygın görülen bir stres tepkisidir. Hemşirelik bakım planı, anksiyetenin nedenlerini, belirtilerini ve bireysel ihtiyaçları temel alarak kişiye özel, kanıta dayalı ve sistematik bir şekilde hazırlanmalıdır. İşte adım adım bir rehber:

1. Kapsamlı Değerlendirme (Veri Toplama)

Fiziksel Belirtiler: Çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, baş dönmesi, uyku ve iştah değişiklikleri, gastrointestinal şikayetler (karın ağrısı, bulantı) not edilir.
Duygusal ve Bilişsel Belirtiler: Korku, endişe, kontrol kaybı hissi, konsantrasyon güçlüğü, irritabilite, "felaketleştirme" düşünceleri değerlendirilir.
Davranışsal Belirtiler: Huzursuzluk, kaçınma davranışları, tekrarlayan hareketler, sosyal izolasyon gözlemlenir.
Anksiyetenin Kaynağı ve Şiddeti: Stresör nedir? (sağlık sorunu, finansal kaygı, ilişki problemi vb.) Şiddeti hafif, orta, şiddetli veya panik düzeyde mi? Ölçekler (Beck Anksiyete Ölçeği gibi) kullanılabilir.
Baş Etme Mekanizmaları: Bireyin daha önce anksiyeteyle nasıl başa çıktığı, sağlıklı veya sağlıksız baş etme yöntemleri (alkol kullanımı gibi) sorgulanır.
Destek Sistemleri: Aile, arkadaşlar, sosyal çevre ve mevcut profesyonel destek (psikolog, psikiyatrist) değerlendirilir.

2. Hemşirelik Tanılarının Belirlenmesi

Değerlendirme verilerine dayanarak NANDA-I terminolojisine uygun tanılar konulur. En sık kullanılanlar:

Anksiyete (Hafif/Orta/Şiddetli/Panik Düzeyde): Stresörlere bağlı olarak.
Etkisiz Baş Etme: Baş etme becerilerinin yetersiz olması durumunda.
Korku: Bilinen, spesifik bir tehdide (ameliyat, tanı gibi) bağlıysa.
Uyku Düzeninde Bozukluk: Anksiyeteye sekonder gelişen uyku problemleri için.

3. Planlama: Amaçlar ve Hedeflerin Oluşturulması

Hedefler SMART (Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Gerçekçi, Zamana Bağlı) prensibine uygun olmalı ve HASTA ODAKLI ifade edilmelidir.

Kısa Vadeli Hedefler (24-48 saat): Hasta, anksiyetesini tanımlayabilecek; anksiyete anında 2-3 rahatlama tekniğini sıralayabilecek; fiziksel gerginlik belirtilerini %50 azaltabilecek.
Uzun Vadeli Hedefler (Taburculuk veya tedavi sonuna kadar): Hasta, anksiyete tetikleyicilerini tanımlayabilecek ve bunlarla etkin baş etme stratejileri geliştirebilecek; anksiyete düzeyini güvenli sınırlarda (kendi tanımıyla) yönetebilecek.

4. Hemşirelik Girişimlerinin Uygulanması

Güvenli ve Destekleyici Bir Ortam Sağlama: Sakin, sabırlı ve yargılayıcı olmayan bir tutum sergilemek. Bireyin duygularını ifade etmesi için zaman ve alan tanımak.
Terapötik İletişim: Aktif dinleme, açık uçlu sorular, duyguların yansıtılması. Güven verici ifadeler kullanmak ("Buradayım, sizinlesiniz").
Bilgilendirme ve Belirsizliği Azaltma: Anksiyete genellikle bilinmezlikten kaynaklanır. Tıbbi işlemler, tanı süreci hakkında basit, anlaşılır bilgi vermek.
Geçmiş Baş Etme Mekanizmalarını Güçlendirme: Daha önce işe yarayan yöntemleri (dua, müzik dinleme, yürüyüş) hatırlatmak ve uygulamasını teşvik etmek.
Yeni Baş Etme Becerileri Öğretme:
- Derin nefes egzersizleri (diyafram nefesi), progresif kas gevşetme teknikleri.
- Dikkati Dağıtma Teknikleri: Rehberli imgeleme, 5 duyu egzersizi (çevredeki 5 şeyi görme, 4 şeyi hissetme vb.).
- Bilişsel Yeniden Yapılandırma: Olumsuz/ felaketleştirici düşünceleri fark etme ve daha gerçekçi düşüncelerle değiştirme konusunda rehberlik etmek.
Fiziksel Bakım: Düzenli uyku, dengeli beslenme ve hafif fiziksel aktivitenin (yürüyüş) anksiyete yönetimindeki rolünü vurgulamak ve kolaylaştırmak.
İlaç Yönetimi: Hekim tarafından reçete edilen anksiyolitik ilaçların (benzodiazepinler, SSRI'lar) etkileri, yan etkileri ve önemli uyarılar konusunda hasta ve ailesini eğitmek.
Aile ve Sosyal Desteğin Dahil Edilmesi: Aileyi sürece dahil etmek, onlara da destek olmak ve hastaya nasıl destek olabilecekleri konusunda bilgi vermek.

5. Değerlendirme ve Dokümantasyon

Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı düzenli olarak değerlendirilir.

Anksiyete belirti ve bulgularında (nabız, solunum, öznel ifadeler) değişim izlenir.
Hastanın öğretilen becerileri kullanma düzeyi ve baş etme kapasitesi gözlemlenir.
Tüm değerlendirmeler, konulan tanılar, planlanan ve uygulanan girişimler ile hastanın tepkisi TAM VE DOĞRU bir şekilde kayıt altına alınır. Bakım planı, hastanın ihtiyaçlarına göre esnek bir şekilde güncellenir.

Önemli Not:

Bu bakım planı, hemşirenin otonom girişimlerini kapsar. Anksiyete şiddetli ise veya altta yatan başka bir psikiyatrik bozukluk varsa (panik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu gibi), multidisipliner ekip çalışması (psikiyatrist, klinik psikolog, sosyal hizmet uzmanı) esastır. Hemşire, hasta savunuculuğu rolüyle bu iş birliğini koordine eden merkez figürlerden biridir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap