Evet, anksiyete (kaygı bozukluğu) vücutta uyuşma ve karıncalanma hissine neden olabilir. Bu durum, özellikle yoğun kaygı veya panik atak sırasında sık görülen bir belirtidir.
Anksiyete Neden Uyuşmaya Yol Açar?
- Sempatik Sinir Sisteminin Aşırı Aktivasyonu: Anksiyete, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini tetikler. Adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları salgılanır. Bu, kanın hayati organlara ve büyük kas gruplarına yönelmesine, ancak deri yüzeyindeki kılcal damarlarda daralmaya ve uzuvlardaki (eller, ayaklar, yüz) kan akışının geçici olarak azalmasına neden olabilir. Bu da o bölgelerde uyuşma, karıncalanma veya soğukluk hissi yaratır.
- Hiperventilasyon (Hızlı ve Derin Nefes Alma): Panik atak veya şiddetli kaygı sırasında kişi farkında olmadan çok hızlı nefes alıp vermeye başlayabilir. Bu, kandaki karbondioksit seviyesinin anormal derecede düşmesine (hipokapni) yol açar. Karbondioksit seviyesindeki bu düşüş, kanın pH dengesini değiştirir ve vücutta, özellikle parmak uçları, ayaklar ve ağız çevresinde uyuşma, karıncalanma, baş dönmesi ve kas seğirmelerine neden olur.
- Kas Gerginliği: Kronik anksiyete, özellikle boyun, omuz ve sırt kaslarında sürekli gerginliğe yol açabilir. Gergin kaslar, yakındaki sinirlere baskı yaparak bu sinirlerin beslediği bölgelerde (kollarda, ellerde) uyuşma ve karıncalanmaya sebep olabilir.
- Odaklanma ve Artmış Farkındalık: Kaygılı kişiler bedensel duyumlarına aşırı odaklanma eğilimindedir. Normalde fark edilmeyen hafif bir uyuşukluk hissi, kaygı durumunda felaketleştirilerek ("Acaba felç mi oluyorum?") daha şiddetli ve dikkat çekici hale gelebilir. Bu da kaygıyı daha da artırarak bir kısır döngü yaratır.
Hangi Bölgelerde Görülür?
Uyuşma ve karıncalanma en sık şu bölgelerde hissedilir: - Parmak uçları ve eller
- Ayaklar ve ayak parmakları
- Yüz, özellikle dudak çevresi ve yanaklar
- Kafa derisi
- Bacaklar
Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Anksiyete kaynaklı uyuşma genellikle geçicidir ve kaygı azaldığında kendiliğinden düzelir. Ancak, aşağıdaki durumlarda altta yatan başka bir tıbbi neden olabileceğinden mutlaka bir doktora (nörolog veya dahiliye) başvurmak gerekir: - Uyuşma aniden başlıyor ve çok şiddetliyse.
- Vücudun tek bir tarafında (sağ veya sol) yoğunlaşmışsa.
- Yüzde sarkma, konuşma güçlüğü, şiddetli baş ağrısı, görme kaybı, güçsüzlük veya denge kaybı gibi başka nörolojik belirtilerle birlikte görülüyorsa (Bu belirtiler inme işareti olabilir).
- Uyuşma kaygı atağı geçtikten sonra da uzun süre devam ediyorsa.
- Daha önce hiç anksiyete tanınız yoksa ve bu belirti ilk kez ortaya çıktıysa.
Ne Yapılabilir?
- Nefes Egzersizleri: Hiperventilasyonu durdurmak için en etkili yöntemdir. Yavaş, derin ve diyafram nefesleri almak (4 saniye nefes al, 7 saniye tut, 8 saniyede yavaşça ver) karbondioksit seviyesini dengeleyerek uyuşma hissini azaltabilir.
- Zemine Bağlanma (Grounded) Teknikleri: Bulunduğunuz ortama odaklanın. Etrafınızdaki 5 nesneye bakın, 4 ses duymaya çalışın, 3 şeye dokunun, 2 koku alın ve 1 şey tadın. Bu, dikkati bedenden uzaklaştırır.
- Kas Gevşetme: Kas gerginliğini azaltmak için progresif kas gevşetme egzersizleri yapılabilir.
- Uzun Vadede Anksiyete Yönetimi: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, uyku düzeni, mindfulness, meditasyon ve stres yönetimi teknikleri genel kaygı seviyesini düşürür. Psikoterapi (özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi) anksiyete ve onun fiziksel belirtilerini yönetmede oldukça etkilidir. Gerektiğinde bir psikiyatrist değerlendirmesi ile ilaç tedavisi önerilebilir.
Özetle
Anksiyete ile ilişkili uyuşma hissi, vücudun strese verdiği fizyolojik bir tepkidir ve genellikle tehlikeli değildir. Ancak, kişiyi çok rahatsız eder ve kaygıyı daha da artırabilir. Doğru nefes alma ve odaklanma teknikleri ile anlık olarak kontrol edilebilir. Tekrarlayan ve hayat kalitesini düşüren anksiyete ve fiziksel belirtiler için ise mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından destek alınmalıdır.
|
.webp "Anksiyete Çeşitleri Nelerdir?")
.webp "Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Sosyal Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi")
