Tranko neden anksiyete yapar?

Alprazolam etken maddeli Tranko, anksiyete tedavisinde yaygın kullanılan bir ilaç olmasına rağmen, bazı durumlarda kaygıyı artırabilen paradoksal etkilere sahiptir. Bu durum, ilacın kısa etki süresi, tolerans gelişimi ve bireysel tepkiler gibi çeşitli mekanizmalarla açıklanmaktadır.

12 Aralık 2025

Tranko'nun Anksiyete Yapma Mekanizmaları


Tranko (etken maddesi: alprazolam), benzodiazepin grubuna ait bir ilaçtır ve öncelikle anksiyete (kaygı) bozuklukları ve panik atak tedavisinde kullanılır. Ancak paradoksal bir şekilde, bazı durumlarda anksiyeteyi artırabilir veya yeni anksiyete belirtilerine yol açabilir. Bu durumun ardında yatan birkaç temel mekanizma vardır:

1. Paradoksal Tepki

  • Benzodiazepinler, merkezi sinir sistemini baskılayarak sakinleştirici etki gösterir. Ancak bazı bireylerde, özellikle çocuklarda, yaşlılarda veya belirli kişilik yapılarına sahip kişilerde tam tersi bir etki görülebilir.
  • Bu paradoksal tepkide; ajitasyon (huzursuzluk), sinirlilik, saldırganlık, öfke patlamaları ve anksiyetede artış gözlemlenebilir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, beyindeki inhibitör (baskılayıcı) etkinin aşırılığının disinhibisyon (ketlemenin kalkması) yaratmasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

2. İlacın Etki Süresinin Kısa Olması ve "Çekilme" Belirtileri

  • Tranko (alprazolam), benzodiazepinler arasında etki süresi nispeten kısa olan bir ilaçtır. Bu, kandaki seviyesinin hızla düşmesi anlamına gelir.
  • Vücut, ilacın sürekli varlığına uyum sağlar. Dozlar arasında veya bir sonraki dozu alma zamanı yaklaştığında, ilacın kandaki seviyesi düştüğünde, "ara çekilme" veya "kırılma" belirtileri ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında anksiyete, sinirlilik, titreme ve terleme gibi orijinal şikayetlerden daha şiddetli semptomlar görülebilir. Kişi, bu durumu "ilaç anksiyetemi geçirmedi, daha da kötü yaptı" şeklinde yorumlayabilir.

3. Tolerans Gelişimi

  • Düzenli ve uzun süreli Tranko kullanımında, vücut ilaca tolerans geliştirebilir. Bu, aynı etkiyi almak için dozun artırılması gerektiği anlamına gelir.
  • Tolerans geliştiğinde, ilacın terapötik (iyileştirici) etkisi azalır ve altta yatan anksiyete belirtileri yeniden ortaya çıkabilir veya kötüleşebilir. Bu da anksiyetenin ilaç nedeniyle sürdüğü izlenimini verebilir.

4. İlaç Kesilmesi (Bırakma) Sürecindeki Anksiyete

  • Uzun süreli kullanım sonrası Tranko aniden kesilirse veya hızla dozu azaltılırsa, ciddi çekilme belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında şiddetli anksiyete, panik ataklar, uykusuzluk, titreme ve hatta nöbetler olabilir.
  • Bu çekilme anksiyetesi, orijinal hastalığın anksiyetesinden çok daha şiddetli olabilir ve kişiyi ilacı tekrar kullanmaya zorlayarak bir kısır döngü yaratabilir. Bu nedenle Tranko kesinlikle doktor kontrolünde ve çok yavaş bir şekilde (doz azaltılarak) bırakılmalıdır.

5. Altta Yatan Nedenin Tedavi Edilmemesi

  • Tranko, anksiyetenin nedenini ortadan kaldırmaz, sadece belirtileri geçici olarak baskılar. Eğer anksiyeteye neden olan psikolojik, sosyal veya biyolojik faktörler (örneğin; travma, stresli yaşam olayları, düşünce kalıpları) psikoterapi gibi yöntemlerle ele alınmazsa, ilacın etkisi geçtiğinde anksiyete tekrar ve bazen daha güçlü bir şekilde geri dönebilir.

Kimlerde Bu Risk Daha Yüksektir?

  • Gençler ve yaşlılar.
  • Madde kötüye kullanımı öyküsü olan kişiler.
  • Borderline veya antisosyal kişilik bozukluğu gibi belirli kişilik bozuklukları olan bireyler.
  • Yüksek dozda veya uzun süre (4-6 haftadan fazla) ilaç kullananlar.
  • Aniden ilacı kesen veya doz atlayan kişiler.

Önemli Uyarılar:


  • Tranko, kesinlikle bir doktor reçetesi ve kontrolü olmadan kullanılmamalıdır.
  • Kullanım süresi mümkün olan en kısa tutulmalı, uzun süreli ve düzenli kullanımdan kaçınılmalıdır.
  • İlacın etkisi ve yan etkileri kişiden kişiye değişir. Yukarıdaki belirtilerden herhangi biri gözlemlenirse, dozu kendi kendine değiştirmek veya kesmek yerine derhal doktora başvurulmalıdır.
  • Anksiyete tedavisinde, Tranko gibi ilaçlar genellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi psikoterapi yöntemleriyle birlikte kullanıldığında daha kalıcı ve sağlıklı sonuçlar verir.

Sonuç olarak, Tranko tedavi amacıyla verildiği anksiyeteyi geçirmek için kullanılsa da, yanlış kullanım, bireysel farklılıklar, tolerans ve çekilme mekanizmaları nedeniyle anksiyeteyi artırıcı veya tetikleyici bir role bürünebilir. Bu nedenle bu ilacın kullanımı konusunda çok dikkatli olunmalı ve mutlaka bir psikiyatri uzmanının takibinde olunmalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;