Yaygın anksiyete bozukluğu askerliğe engel mi?

Yaygın Anksiyete Bozukluğu'nun askerlik sürecindeki etkisi, hastalığın şiddeti, tedaviye verilen yanıt ve yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilir. Askeri sağlık kurulları, bireysel işlevselliği ve askeri ortamın gerekliliklerini göz önüne alarak nihai kararı verir.

12 Aralık 2025

Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) ve Askerlik: Kapsamlı Bir Değerlendirme


Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB), askerlik hizmeti ile ilgili değerlendirmelerde önemli bir sağlık kriteridir. Askerliğe engel olup olmadığı, bozukluğun şiddeti, tedavi durumu, işlevsellik üzerindeki etkisi ve ilgili mevzuata göre değişkenlik gösterir. Türkiye'de bu konudaki nihai karar, askerlik şubeleri ve askeri hastanelerde oluşturulan sağlık kurulları tarafından verilir.

1. Yasal ve Tıbbi Çerçeve

Türkiye'de askerlik yükümlülüğü ve sağlık kriterleri, "Askerlik Kanunu" ve "Askeri Sağlık Yönetmeliği" ile düzenlenir. Bu yönetmelikte, psikiyatrik hastalıklar için belirli maddeler ve kriterler bulunur. Yaygın Anksiyete Bozukluğu, genellikle "ruhi bozukluklar ve akıl hastalıkları" başlığı altında değerlendirilir.

2. Değerlendirme Kriterleri

Sağlık kurulu, aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurarak karar verir:
  • Hastalığın Şiddeti ve Sürekliliği: Hafif, zaman zaman ortaya çıkan semptomlar ile günlük yaşamı, uykuyu, iştahı ve sosyal işlevselliği ciddi şekilde bozan, kronik ve şiddetli semptomlar arasında ayrım yapılır.
  • Tedavi ve Takip Durumu: Kişinin düzenli psikiyatrik tedavi (ilaç, terapi) alıp almadığı, hastalığın tedaviye verdiği yanıt ve stabil olup olmadığı önemlidir.
  • İşlevsellik Düzeyi: Askerlik gibi disiplinli, stresli ve fiziksel/ruhsal yükü yüksek bir ortamda görev yapabilme kapasitesi değerlendirilir. Askerliğin getireceği sorumlulukların hastalığı alevlendirip alevlendirmeyeceği düşünülür.
  • Eşlik Eden Diğer Durumlar: YAB'ye depresyon, panik bozukluk gibi başka psikiyatrik tanıların eşlik edip etmediği de kararı etkiler.

3. Olası Karar Senaryoları

Sağlık kurulunun verebileceği kararlar genellikle şu yöndedir:
  • Askere Elverişlidir: Hastalık hafif düzeydeyse, tedavi ile tamamen kontrol altındaysa, kişi normal yaşamını ve çalışma hayatını sorunsuz sürdürebiliyorsa, askerliğe engel teşkil etmeyebilir. Ancak, genellikle "sınırda" veya "hafif" vakalar için bu karar verilir ve bazen "erteleme" ile birlikte değerlendirilebilir.
  • Askere Elverişsiz (Muaf): Hastalık orta veya ağır şiddetteyse, tedaviye rağmen belirgin semptomlar devam ediyorsa, kişinin günlük işlevselliği bozuksa, askerlik ortamının hastalığı kötüleştireceği düşünülüyorsa veya intihar düşünceleri gibi ciddi riskler varsa, askerliğe "elverişsiz" kararı çıkabilir. Bu, genellikle "çürük" raporu anlamına gelir ve kişi askerlik yükümlülüğünden muaf tutulur.
  • Erteleme (Tecilli): Hastalığın aktif bir döneminde olan, yeni tedavi başlanan veya stabil olmayan durumlarda, kişinin iyileşme sürecini tamamlaması için 6 ay ile 2 yıl arasında (genellikle 1 yıl) erteleme kararı verilebilir. Bu sürenin sonunda yeniden sağlık kuruluna girmek gerekir.

4. Süreç Nasıl İşler?

1. Askerlik şubesine başvuru yapılır ve ilk muayeneye alınır.

2. Şube doktoru, psikiyatrik bir durum olduğunu düşünürse veya yükümlü durumunu bildirirse, askeri hastaneye sevk edilir.

3. Askeri hastanede psikiyatri uzmanı veya ilgili klinikte muayene olunur. Burada, mevcut tüm tıbbi belgeler (tanı ve tedavi raporları, kullanılan ilaçlar, daha önceki hastane kayıtları) istenecek ve yeni bir değerlendirme yapılacaktır.

4. Gerek görülürse, hastanede yatış veya ek tetkikler istenebilir.

5. Tüm bulgular, bir sağlık kurulunda (birden fazla doktorun katılımıyla) değerlendirilir ve nihai karar bu kurul tarafından verilir.

6. Karar, askerlik şubesine iletilir ve yükümlüye tebliğ edilir.

5. Yapılması Gerekenler


  • Eksiksiz Tıbbi Doküman: Muayeneye giderken, psikiyatristinizden alacağınız, tanınızı, tedavi sürecinizi, kullandığınız ilaçları, hastalığın seyrini ve işlevsellik düzeyinizi detaylıca anlatan resmi bir rapor çok kritiktir.
  • Dürüst ve Açık İletişim: Muayene sırasında yaşadığınız semptomları (aşırı endişe, uyku problemleri, konsantrasyon güçlüğü, huzursuzluk, çabuk yorulma vb.) olduğu gibi, net bir şekilde ifade etmelisiniz.
  • Hukuki Danışmanlık: Alınan karara itiraz etme hakkınız bulunmaktadır. Olumsuz bir kararla karşılaşırsanız veya süreçle ilgili şüpheleriniz varsa, bu alanda deneyimli bir avukattan destek alabilirsiniz.

Önemli Uyarı:

Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Her vaka kendi özelinde değerlendirilir ve nihai karar yetkili askeri sağlık kurullarına aittir. YAB tanınız varsa ve askerlik süreci yaklaşıyorsa, öncelikle kendi tedavinizi sürdüren psikiyatristinizle bu konuyu konuşmanız ve onun görüşünü almanız en doğru yaklaşım olacaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;